FaclairDictionary EnglishGàidhlig

1041: Tarberts of Scotland (1) 1041: Tairbeartan na h-Alba (1)

B1 - Intermediate - The Little LetterB1 - Eadar-mheadhanach - An Litir Bheag

Litir shìmplidh sheachdaineach do luchd-ionnsachaidh le clàr-fuaime, tar-sgrìobhadh is eadar-theangachadh. A simple weekly letter to Gaelic learners with audio, transcription and translation.

Tha an litir bheag ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. The little letter is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Audio is playing in pop-over.

Tairbeartan na h-Alba (1)

Gaelic Gàidhlig

Tha am facal tairbeart a’ ciallachadh portage site no isthmus. ʼS e isthmus pìos talmhainn caol eadar pìosan a tha leathann. ʼS e àite math a tha ann airson bàta a ghiùlan eadar dà phìos uisge – an dearbh chiall a tha air portage. ʼS e facal Frangach a tha ann am portage – portage – a tha a’ ciallachadh ‘giùlan’.

ʼS e facal Gàidhlig a tha ann an tairbeart. Tha e a’ tighinn bho tar agus beir, no na seann dreachan dhiubh. Tha e a’ ciallachadh ‘carrying over’. Tha am facal sean. Bha na Gàidheil a’ cleachdadh tairbeartan o chionn fhada. Bha na bàtaichean aig na seann Ghàidheil gu tric air an dèanamh de sheiche bà. Bha iad aotrom. Bha e air a bhith furasta bàtaichean mar sin a chur air rolairean agus a phutadh thairis air tairbeart.

Tha dà àite dheug ann an Alba far a bheil am facal tairbeart, no dreach na Beurla dheth, air a’ mhapa. Tha Tairbeart na Hearadh ainmeil ann an saoghal nan Gàidheal. Anns an t-seann aimsir, dh’fhaodadh daoine bàta a ghluasad bhon Chuan Siar don Chuan Sgìth, gun a dhol tro Chaolas na Hearadh. Bha an caolas sin dùbhlanach do sheann mharaichean anns na làithean ro chairtean-mara agus GPS. Tha tòrr oitirean ann.

Tha daoine gu leòr a’ fuireach air an Tairbeart. Bidh sibh a’ mothachadh gu bheil sinn ag ràdh ‘air an Tairbeart’ seach ‘anns an Tairbeart’.

Tha trì tairbeartan eileanach eile ann. Tha tè ann am meadhan Eilean Dhiùra. Bhiodh cothrom aig daoine bàta a thoirt thar an tairbeirt sin eadar Linne Dhiùra agus an Linne Cholbhasach. Bhiodh sin a’ leigeil leotha Caol Ìle, aig deas, agus Coire Bhreacain aig tuath, a sheachnadh. Tha Coire Bhreacain cunnartach do bhàtaichean beaga.

Faisg air Diùra, ann an Eilean Ghiogha, tha tairbeart ann. Tha e ann an ceann a tuath an eilein. Chan eil mi a’ faicinn gum biodh e ciallach bàta a thoirt gu tìr an sin. Bhiodh e na b’ fhasa seòladh timcheall ceann a tuath an eilein. Chanainn, anns an eisimpleir seo, gu bheil ‘tairbeart’ a’ ciallachadh isthmus seach portage place. Bheir sinn sùil air a’ chòrr de na tairbeartan an-ath-sheachdain.

Tarberts of Scotland (1)

English Beurla

The word tairbeart means a ‘portage site or isthmus’. An isthmus is a narrow piece of land between pieces that are broad. It’s a good place to carry a boat over two pieces of water – the exact meaning of ‘portage’. ‘Portage’ is a French word – portage – that means ‘carry’.

Tairbeart is a Gaelic word. It comes from tar and beir, meaning ‘carry over’. The word is old. The Gaels were using tarberts a long time ago. The old Gaels’ boats were often made of cow hide. They were light. It would have been easy to put boats like that on rollers and push them across a tarbert.

There are twelve places in Scotland where there is the word tairbeart, or the English version of it, on the map. Tarbert Harris is well-known in the Gaelic world. In olden times, people could move a boat from the Atlantic to the Minch, without going through the Sound of Harris. That sound was challenging for old mariners in the days before marine charts and GPS. There are many sand shoals there.

Many people live in Tarbert. You’ll notice that we say ‘on the Tarbert’ rather than ‘in the Tarbert’.

There are three other island tarberts. There is one in the middle of Jura. People would have an opportunity to take a boat across that tarbert between the Sound of Jura and the Sound of Colonsay. That would allow them to avoid the Sound of Islay in the south and Corryvreckan in the north. Corryvreckan is dangerous for small boats.

Near Jura, on the Isle of Gigha, there is a tarbert. It’s in the north of the island. I don’t see that it would be sensible to take a boat on land there. It would be easier to sail around the north of the island. I’d say, in this example, that tairbeart means ‘isthmus’ rather than ‘portage place’. We’ll look at the rest of the tarberts next week

Tairbeartan na h-Alba (1)

Gaelic Gàidhlig

Tha am facal tairbeart a’ ciallachadh portage site no isthmus. ʼS e isthmus pìos talmhainn caol eadar pìosan a tha leathann. ʼS e àite math a tha ann airson bàta a ghiùlan eadar dà phìos uisge – an dearbh chiall a tha air portage. ʼS e facal Frangach a tha ann am portage – portage – a tha a’ ciallachadh ‘giùlan’.

ʼS e facal Gàidhlig a tha ann an tairbeart. Tha e a’ tighinn bho tar agus beir, no na seann dreachan dhiubh. Tha e a’ ciallachadh ‘carrying over’. Tha am facal sean. Bha na Gàidheil a’ cleachdadh tairbeartan o chionn fhada. Bha na bàtaichean aig na seann Ghàidheil gu tric air an dèanamh de sheiche bà. Bha iad aotrom. Bha e air a bhith furasta bàtaichean mar sin a chur air rolairean agus a phutadh thairis air tairbeart.

Tha dà àite dheug ann an Alba far a bheil am facal tairbeart, no dreach na Beurla dheth, air a’ mhapa. Tha Tairbeart na Hearadh ainmeil ann an saoghal nan Gàidheal. Anns an t-seann aimsir, dh’fhaodadh daoine bàta a ghluasad bhon Chuan Siar don Chuan Sgìth, gun a dhol tro Chaolas na Hearadh. Bha an caolas sin dùbhlanach do sheann mharaichean anns na làithean ro chairtean-mara agus GPS. Tha tòrr oitirean ann.

Tha daoine gu leòr a’ fuireach air an Tairbeart. Bidh sibh a’ mothachadh gu bheil sinn ag ràdh ‘air an Tairbeart’ seach ‘anns an Tairbeart’.

Tha trì tairbeartan eileanach eile ann. Tha tè ann am meadhan Eilean Dhiùra. Bhiodh cothrom aig daoine bàta a thoirt thar an tairbeirt sin eadar Linne Dhiùra agus an Linne Cholbhasach. Bhiodh sin a’ leigeil leotha Caol Ìle, aig deas, agus Coire Bhreacain aig tuath, a sheachnadh. Tha Coire Bhreacain cunnartach do bhàtaichean beaga.

Faisg air Diùra, ann an Eilean Ghiogha, tha tairbeart ann. Tha e ann an ceann a tuath an eilein. Chan eil mi a’ faicinn gum biodh e ciallach bàta a thoirt gu tìr an sin. Bhiodh e na b’ fhasa seòladh timcheall ceann a tuath an eilein. Chanainn, anns an eisimpleir seo, gu bheil ‘tairbeart’ a’ ciallachadh isthmus seach portage place. Bheir sinn sùil air a’ chòrr de na tairbeartan an-ath-sheachdain.

PDF

Download the text of this week's letter as a PDF:Thoir a-nuas Litir mar PDF:

Download File

PDF documents are especially suited for printing out. Most computers can open PDF files, but if you have problems viewing them you may need to install reader software such as Tha faidhleachan PDF gu sònraichte math airson clò-bhualadh. Tha e furasta gu leòr do chuid de choimpiutairean faidhleachan PDF fhosgladh, ach ma tha trioblaid agad ‘s dòcha gum biodh e feumail bathar-bog mar Adobe Acrobat Reader. fhaighinn.

Litir do Luchd-ionnsachaidh

This letter corresponds to Tha an Litir seo a’ buntainn ri Litir do Luchd-ionnsachaidh 1345

Podcast

BBC offers this litir as a podcast: Visit the programme page for more info and to download or subscribe. Tha am BBC a’ tabhainn seo mar podcast. Tadhail air an duilleag-phrògraim airson barrachd fiosrachaidh no airson podcast fhaighinn

Other letters Litrichean eile