“Am b’ fheàrr leibh tì neo cofaidh?” Tha a’ cheist sin sìmplidh gu leòr, nach eil? Ach dè mu dheidhinn na ceist seo? “Am b’ fheàrr leibh tì àbhaisteach neo
tì Thibèatanach?” Uill, mura robh sibh a-riamh anns a Hiomàileatha, neo ann an Tibèt fhèin, ’s dòcha nach bi fios agaibh dè chanas sibh. Bheir mi comhairle
dhuibh, ma tha. Gabhaibh an tì àbhaisteach!
Nise, feumaidh mi ràdh gu bheil spèis mhòr mhòr agam do na Tibèatanaich agus an cultar. A h-uile turas a bha mi cuide ri Tibèatanaich neo treubhan
Hiomàileathach aig a bheil cultar Tibèatanach, chòrd e rium glan. Tha na daoine laghach is modhail, ach làn spòrs is fealla-dhà cuideachd. Agus tha mòran
dhen bhiadh aca glè mhath – rudan mar momos a chuireas iad ann am brot, agus rudan eile, car coltach ri sin, a tha iad a’ dèanamh le taois.
Ach chan eil mi cho cinnteach idir mu dheidhinn dà rud a tha iad ag ithe agus òl – tsampa agus tì, neo teatha. Thig mi gu tsampa aig
deireadh na litreach, agus tuigidh sibh carson nuair a chluinneas sibh mo sgeul mu dheidhinn na tì.
Bha mi ann an taigh ann an dùthaich nan Sherpas, ann an Neapàl, nuair a ghabh mi tì Thibèatanach. ’S ann às Tibèt a thàinig na Sherpas
bho thùs, agus tha mòran chleachdaidhean aca fhathast a tha dìreach mar a th’ aig Tibèatanaich eile. Air an latha sin bha i cho fuar ris a’ phuinnsean, le
sneachd anns a h-uile h-àite, agus bha mi a’ coimhead air adhart ri rudeigin teth òl. Dh’fhaighnich fear an taighe dhiom, am bu toigh leam cupa tì agus
thuirt mi ris gum bu toil.
Thug am bodach a-mach nàdar de mhuidhe neo biota, soitheach àrd fiodha le maide na bhroinn. Chuir e ann am meadhan an t-seòmair e agus dhoirt e uisge
goileach ann. Chuir e rud neo dhà eile ann agus, an uairsin, thòisich e air am maistreachadh. Bha e car coltach ri seann bhean air Ghàidhealtachd o chionn
fhada a’ dèanamh ìm.
Nuair a bha e deiseil, bhruidhinn am bodach rium ann an Nepali, cànan nàiseanta Neapàil. “Cup chiya, Sahib?” dh’fhaighnich e – cupa tì?
“Ali ali maatra dinus,” arsa mise ris – dìreach rud beag – ged a bha lan-fhios agam gun lìonadh e an cupa mòr a bha ri mo thaobh.
Chuir mi an cupa ri mo bhilean agus dh’fheuch mi an tì. Uill, cha do dh’òl mi a leithid a-riamh roimhe, neo bhon uairsin nas mò’! Bha am blas, uill,
eadar-dhealaichte! An àite bainne ùr, bidh iad a’ cur seann ìm ann. Agus tha mi a’ ciallachadh seann ìm – air a dhèanamh le bainne bho yak a
chaidh a bhleoghain greis mhath roimhe sin. Mar as breun an t-ìm, ’s ann as fheàrr, a-rèir choltais.
Agus cha b’ e sin a-mhàin. Cuiridh iad ann, an àite siùcar, salann. Canaidh mi dìreach nach robh e ro mhath. Thuirt mo charaid, ri mo thaobh, agus e a’
coimhead air m’ aodann, “Na smaoinich air mar thì. Smaoinich air mar bhrot. Agus bidh modhail nuair a thilleas am bodach.”
“Deagh bhrot,” thuirt mi rium fhìn, “deagh bhrot.” (Ged nach robh mi ga chreids’). Agus nuair a thill am bodach, dh’fhaighnich e dhiom an robh e math.
“Bha,” arsa mise ris gu breugach, “bha, gu dearbh.” Agus – lìon e an cupa a-rithist!
Agus tha sin gam thoirt don tsampa. ’S e a th’ ann min-fhlùir eòrna air a ròstadh. Tha fàileadh math air gun teagamh. Ach tha e ro thioram airson
ithe, agus bithear ga mheasgachadh le – seadh – tì Thibèatanach. Cha chan mi an còrr.
Chun na h-ath sheachdainn, mar a chanas muinntir Neapàil, Namaste!
